Stel je bent een tweede boek aan het schrijven. Over het mysterie van de zwaan, een uitloopsel van de thriller Niets is wat het lijkt. Het witte dorp. Want je bent gefascineerd geraakt door de betekenis van de zwaan in het verleden. Alsof er een geheime taal werd gehanteerd. Zo werd in boeken waarin over de heilige graal van de tempeliers werd geschreven, onder andere het bekende Parzival van Wolfram von Esschenbach, geschreven in de dertiende eeuw, vaak naar de tempeliers verwezen als zwaanridders. De stad Brugge heeft al eeuwenlang zwanen op zijn Reien. En in de buurt heb je het Zwin (zwaan?) met Suiankerke (Zwaankerke – Zuienkerke). Wat is dat toch met die zwaan vroeg ik me af in deze Zwinstreek (Zwaanstreek?)?
Hugo de Kartuizer
Dus ging ik op onderzoek. Ik vertoef nu al enkele maanden in mijn eigen ‘zwaanwereld’. Oude legendes, sterrenkunde, mythologie, zelfs alchemie, overal kom je de zwaan tegen. Zo vond ik de goden en heiligen die afgebeeld staan met een zwaan. Onder andere Hugo de Kartuizer (1053-1143). Een heilige die streed tegen het misbruik van priesters om mensen in het ootje te nemen dat ze mits veel geld te betalen, een plaats in de hemel zouden verdienen. Hij streed dus tegen onrecht. Alleen merkwaardig dat hij de Kartuizer wordt genoemd, terwijl hij geen Kartuizermonnik is.
Maar wat heeft deze heilige met een zwaan te maken? Hij wordt er vaak mee afgebeeld. Omdat de zwaan zou verwijzen naar het verlangen van de heilige Hugo naar eenzaamheid. En o ja, toeval of niet, zijn feestdag valt op …. 1 april, mijn verjaardag. Wie mijn vorige blogpost over een merkwaardige foto heeft gelezen, kan wellicht niet anders dan ook nu de wenkbrauwen fronsen. Ja, ik was zelf ook weer verbaasd om dit te ontdekken. Het universum waarin wij leven is zeer merkwaardig om het op zijn zachtst uit te drukken. Toeval bestaat niet. Lees maar eens het boek van Hans Peter Roel, De vierde dimensie. Maar het wordt nog merkwaardiger. De voornaam Hugo betekent “denkende geest”, “verstandig”, “herinneren” of “geheugen”.
Weerspreuk
Er bestaat een weerspreuk die zowel naar deze heilige Hugo als naar de heilige Sofia verwijst (wie daar meer wilt over weten, moet deze blogpost lezen).
De weerspreuk luidt als volgt:
“Pluie de Saint-Hugues à la Sainte-Sophie: remplit granges et fournils.”
“Als het van Sint-Hugo tot Sint-Sofie regent, worden schuren en ovens gezegend.” Een spreuk toepasselijk voor het vullen van de schuur van Ter Doest in Lissewege, denk ik dan. Twee heiligen (Hugo en Sofie) die beiden verwijzen naar de wijsheid in één weerspreuk.
Hugo van Lincoln
De naam Hugo heeft iets met een zwaan, want je hebt ook de heilige Hugo van Lincoln (1135/1140-1200) ofwel Hugo van Avalon (je weet wel Avalon, dat mythische land van koning Arthur).
Hij werd bisschop van Lincoln, verkeerde in koninklijke kringen, was vrijgevig, kon niet tegen onrecht, als je op de bovenstaande link klikt, lees je zijn verhaal. Hij was wel een kartuizer. Ook deze Hugo wordt afgebeeld met een zwaan. De afbeelding hiernaast is een afbeelding van een altaarstuk van de Kartuizerabdij van Saint-Honoré in Thuison-les-Abbeville in Frankrijk. Let ook op de mens die uit de kelk komt (een afbeelding van de heilige graal? Is de mens zelf de heilige graal?), dit kan je ook zien op de afbeelding van Hugo, de kartuizer.
Grenoble
Oké, we hebben nu twee heilige Hugo’s die met een zwaan afgebeeld worden. Beide Hugo hebben ook een link met de Franse stad Grenoble, de hoofdstad van de Alpen. Grenoble doet mij altijd denken aan ‘noble’, adellijk, edel. Als je er een anagram van maakt, krijg je en-globe-er, englober: alomvattend, globe is een ander woord voor aarde. Ja, woordspelletjes, het is een rare hobby van ondergetekende. Had ik al gezegd dat Alpen, mogelijks van ‘alven’ komt. Alven waren geesten die in heuvels leefden en ‘alvit’ is een Oudnederlands woord voor zwaan, dat wij nu ondertussen zijn vergeten. De naam Hugo betekent samengevat dus ‘wijsheid’. De tempeliers worden rond 1210 door Wolfram von Esschenbach in zijn boek Parzival aangeduid als zwaanridders. Is er een verband?
Tijdens folteringen hebben tempeliers bekend dat zij een Baphomet zouden vereerd hebben. Ik heb al verschillende verklaringen gelezen over Baphomet, je leest ze in mijn thriller Niets is wat het lijkt. Het witte dorp. Samengevat komen alle betekenissen neer op “wijsheid”, “doop van wijsheid” of “hoofd van wijsheid”. Is de zwaan een teken dat verwijst naar de wijsheid die in de mens zelf zit, dat de mens meer kracht in zich heeft dan hij denkt (denkkracht) Vereerden de tempeliers dit principe? Was dit hun heilige graal? Of is het toch de steen der wijzen (hé, opnieuw wijsheid), een kelk, een schaal, een schat (in geldelijke of boekvorm)?
O ja, had ik al gezegd dat de naam van de eerste grootmeester van de tempeliers en één van de stichters Hugues de Payns of Hugo van Payns (1070-1136) was? In de Champagnestreek bezit hij zelfs een museum. Hij was dus één van de ridders die in 1118 de Orde van de van de Arme Ridders van Christus en de Tempel van Salomo zou gesticht hebben en volgens de legendes 9 jaar gegraven heeft op de plaats waar de tempel van Salomo zou gestaan hebben in Jeruzalem. Iemand met de naam Hugo dus, een naam die verwijst naar wijsheid en gekoppeld is aan de zwaan. Op zoek naar verklaringen en mysteries, vraag ik me af of de iconografie van de twee heilige Hugo’s met hun zwanen ook geen slinkse verwijzing is naar de eerste grootmeester van de tempeliers en hun verering van de wijsheid. Maar dat zal wel mijn zieke geest zijn. Of om het Vlaamse dialect te zeggen: Brugge met al zijn zwanen, moet een stad zijn die ‘wree wijs’ is…. of is het een stad in de Zwinstreek (Zwaanstreek) die effectief de graalstad van de tempeliers is?
Misschien zal je toch mijn boek ‘Het mysterie van de zwaan’ in 2020 moeten kopen? Of mij blijven volgen (je kan je altijd inschrijven op mijn nieuwsbrief) op deze blog, facebook of Youtube.
Lees ook:
Ontmoeting met de patroonheilige van de schrijvers en journalisten
De Heilige Bloedkapel in Brugge en OLV-kerk te Lissewege
Waarom heb ik geschreven over het Laatste Avondmaal van Da Vinci ?