Omdat het vandaag 24 januari, de dag van de schrijvers en journalisten is (zie mijn blogpost van vorig jaar over Franciscus van Sales die vandaag als patroonheilige gevierd wordt), moest ik vandaag toch ook een blogbericht posten. Een onweerstaanbare drang om enkele van mijn schrijfsels het licht van de openbaarheid te laten zien in afwachting van mijn tweede boek. Eén van de quotes van Franciscus van Sales indachtig ‘probeer niet anders te zijn dan je bent en probeer dat perfect te zijn‘, besluit ik om een stukje te schrijven over één van de opmerkelijkste gebeurtenissen van deze week: de inauguratie van de Amerikaanse president, Joe Biden. Ik had al eens een bericht gepost over de verborgen betekenis van de namen van de vorige en huidige president van Amerika, dus kon het geen kwaad om hier nog eens mijn eigen visie over te geven: Amerika blijft voor velen immers nog altijd een aantrekkingspool als ‘land van de onbeperkte mogelijkheden’, The American dream dat alles mogelijk is in het leven.
Een goed gevoel
Bij het bekijken van deze inauguratie kreeg ik een goed gevoel. Flarden van het bekende liedje Feeling good van Nina Simone dwarrelden door mijn hoofd (voor de songtekst zie onderaan deze blogpost). Over vogels die door de lucht vliegen. Het aanbreken van een nieuw tijdperk. President Trump was afgedropen zoals onze voorouders in de prehistorie het hadden gedaan met leiders die iets te veel branie en noten op hun zang hadden en de gemeenschap van de stam niet dienden: die werden met pek en veren in alle stilte naar de uitgang begeleid, alhoewel hier de veren plaats hadden gemaakt voor een verbanning door de vogel met blauwe veren van Twitter waardoor er een werkelijke stilte ontstond. Een vogel die zijn liedje niet meer kan schuifelen, die wordt niet meer gehoord. Het stemt alleen tot nadenken dat het de grote ondernemingen zijn die tegenwoordig de maatschappij beheren: de internetgiganten en de pharmaceutische giganten, waarbij overheden vleugeloze vogeltjes lijken en alles enkel lijken te ondergaan.
Dat Amerika enorm verdeeld is, zoals blijkt uit de verkiezingsuitslag, mag niet verwonderen. Het land is al eeuwenlang omgeven met een energie van twee bevolkingsgroepen die tegenover elkaar staan: een inheemse bevolking tegenover ontdekkingsreizigers, indianen tegenover kolonisten, slaveneigenaars tegenover slaven, de burgeroorlog tussen Noord en Zuid, de rassensegregatie tot de jaren zestig die nog tot de dag van vandaag doorwerkt….en nu republikeinen tegenover democraten. Zie ik daar enige gelijkenis met België?
Ik vraag me af wat uiteindelijk de uitkomst zal zijn van deze tweespalt. Vorig weekend zei Geert Mak, de Nederlandse schrijver die voor zijn boek Reizen zonder John door Amerika trok, dat als je naar de geschiedenis kijkt, er vaak een generale repetitie plaatsvindt voor een echte dictator aan de macht komt. Barack Obama werd opgevolgd door een president met dictatoriale trekjes, zal een gematigde Biden opnieuw opgevolgd worden door een president met nog meer dictatoriale neigingen? De toekomst zal het uitwijzen, maar op dit moment heerst er bij mij zoals bij velen vooral een gevoel van hoop. Ik ben dan ook een optimist die gelooft in het goede van de mens. Dat gevoel had ik toch na deze plechtigheid. De natuur hielp natuurlijk ook een handje mee door de zon te laten schijnen op het moment dat Biden zijn eed aflegde, terwijl het volop regende toen Trump zijn eed moest afleggen.
Hoop in de toekomst
Hoop in de toekomst, hoe onzeker die er nu ook uit ziet. Het valt echter op dat Amerika wordt geregeerd door oude mensen. Biden is 78, Trump was 74, presidentskandidaat Bernie Saunders was 79 en hun bekendste viroloog Fauci is 80. Een teken aan de wand dat Amerika een oude wereldgrootmacht is geworden waarvan de beste tijd gepasseerd is? China staat al aan de deur te kloppen om deze wereldrol over te nemen, alhoewel China veel van zijn pluimen verloren heeft door te liegen over corona en een het dictoriaal regime dat mensenrechten als een fait divers beschouwd. Het valt gewoon op dat in Amerika je politiek leven momenteel maar begint eens je 70 bent. Er is dus nog hoop nu de pensioenleeftijd verhoogd is en misschien nog zal verhogen (al is het maar om de coronafactuur te betalen). Je kan nog altijd op latere leeftijd schitteren in de zon en je mooiste veren laten zien.
Het goede in de mens
Ik geloof nog altijd in het goede van de mens. Nochtans tonen de media ons een ander beeld. Zo krijgen we een beeld dat de mens eigenlijk vooral slecht is. Als mensen in moeilijke omstandigheden worden geplaatst (corona, werkloosheid, slechte economie,…), dan kan het goede plaats maken voor het kwade. Alhoewel de mensen zelf denken dat ze het goede doen: kwaad wordt meestal geboren uit het goede. De bestormers van het Capitool dachten echt dat zij er goed aan deden, dat ze Amerika zouden redden. Ons voornaamste drijfveer blijft meestal het goede, alleen is wat wij geloven dat het goede is, niet altijd de realiteit.
Maar nu terug naar de plechtigheid. Die vond plaats op 20 januari: astrologisch het wisselen tussen de sterrenbeelden steenbok en waterman. De waterman is het sterrenbeeld van de visionair die rekening houdt met de mening van anderen. Hij deelt zijn kennis met de rest van de wereld en hij helpt het collectief te herstellen. Een ideaal sterrenbeeld voor een president, dat doet hopen dat het terug de goede kant kan opgaan.
De kleur paars
Eén van de dingen die opviel, waarover er ook geschreven werd in de krantenartikelen, is de kleur paars. Niet enkel omdat sommige aanwezigen tijdens de plechtigheid paars zagen van de kou. Zowel Michelle Obama, Hillary Clinton als Kamala Harris droegen paars. Typisch dat als men over vrouwen schrijft, het gaat over de kledij. De kledij van de mannen werd minder besproken. Maar laat mij toch eens de pers volgen door te schrijven over de kleur paars. Een opmerkelijke kleur, zowel symbolisch als taalkundig.
Ergens associeer ik de kleur paars overgins ook met mijn jeugd. Ik was fan van Prince en Purple rain was toen een hit. Net als de film The color purple waarin Whoopi Goldberg de hoofdrol speelde en Oprah Winfrey voor het eerst op het scherm verscheen. Een film over de opstanding van een Afro-Amerikaanse vrouw tegen het misbruik in haar leven. Een verhaal waarin uiteindelijk de liefde overwint. Ik herinner me vooral ook de beelden van velden vol paarse bloemen.
Het woord paars is afkomstig van perse, maar in de loop der tijden dus veranderd naar paars. Geen wonder dat de pers schrijft over de kleur paars of perse. Zowel pers als paars lijken klankmatig op elkaar, dan voel je je als journalist automatisch aangetrokken om iets te schrijven over deze kleur en niet over het blauw dat Jill Biden droeg of de blauwe stropdas van Joe Biden. Wellicht is het woord paars afkomstig van Perzië, naar de kleur van paarse kledij uit die streek. Ofwel van het woord perzik (ook afkomstig uit Perzië), waarvan de bloemen paars zijn. Zo was Perzië of het huidige Iran ook onbewust aanwezig op deze inauguratie, als dat geen verrassing is?
Het paars zou door de drie dames gedragen zijn omdat de kleur een vermenging is van het rood van de republikeinen (rood staat voor energie) en het blauw van de democraten (blauw staat voor stabiliteit). Om de boodschap van eenheid voor het land te benadrukken. Paars heeft in het Nederlands dan ook het woord ‘paar’ in zich. Hopelijk een harmonieus paar. Paars staat voor het zich naar binnen keren, voor intuïtie, mysterie, magie, wijsheid, kracht en onafhankelijkheid. Misschien daarom dat ook de suffragettes, de voorvechters voor vrouwenrechten, voor de kleur paars kozen. Dat paars beschouwd wordt als een koninklijke kleur is meegenomen voor deze drie Amerikaanse vrouwen die je eigenlijk wel mag vergelijken met voorvechters voor vrouwenrechten. Als ik mijn sjalencollectie bekijk, heb ik vaak de kleur paars in mijn kleerkast liggen. Nu weet ik tenminste waarom. Paars verwijst ook naar spiritualiteit en een goddelijke dimensie, Amerikanen zijn spiritueler dan wij want zij vermelden altijd God bij officiële gelegenheden. Dan kies je als Amerikaanse vrouw al sneller voor paars als je voor je kleerkast staat. Had ik overigens al vermeld dat het zevende chakra, het kruinchakra met de kleur paars wordt geassocieerd? Of de kortste weg om een verbinding te maken met God, het universum of het hogere, gaat via paars.
Het cijfer zeven
Het zevende chakra. De numeroloog in mij kan niet anders dan ook hier iets over vermelden. De zeven, de laatste dag van de week, de zondag, de dag waarop de zon schijnt zoals bij de inauguratie. De zeven, de laatste dag van de schepping. Zeven, het teken van vervolmaking. Het einde van een periode (priesters dragen paars op een begrafenis) en het hoopvolle begin van een nieuwe periode (priesters dragen paars tijdens de advent in aanloop van kerst, maar ook in de veertigdagentijd voor Pasen). Zeven staat voor nieuwe kansen en geluk, spiritualiteit, mystiek. Zeven staat voor eenheid met God en het universum. Nu we het toch over kleuren hebben, een regenboog heeft zeven kleuren, waaronder violet of paars. Paars, zeven, het is duidelijk dat er voor Amerika een nieuw begin aanbreekt en misschien ook wel voor onze wereld?
Purple en violet
Paars is een typisch Nederlands woord. In andere talen spreekt men over purple of violet. Purple is etymologisch afkomstig van het Latijnse woord purpure dat niet enkel verwijst naar paarse kledij maar ook naar het schelpdier waaruit paars werd gewonnen. Dat het Engelse purpose of betekenis, doel, bedoeling of vastberadenheid klankmatig gelijkt op purple is een leuk weetje. Toonden de drie vrouwen onbewust dat zij hun doel hadden bereikt?
Maar het meest merkwaardige is violet, dat zijn oorsprong heeft in het Latijnse viola. De kleur van het paarse viooltje. De eerste viool spelen, dat is een taak die weggelegd is voor Kamala Harris als vice-president. Het viooltje heeft dezelfde oorsprong als het woord viool. Viool is dan weer afkomstig van het Latijnse vitulare. Laat vitulare nu ook overwinningszang betekenen, als dat geen toeval is? Dan moet je wel paars, de kleur van het viooltje wel dragen op zo’n inauguratiedag.
Spijt
Deze dag bracht mij echter ook een latent gevoel van spijt. Jammer dat ik zo verheugd moest zijn over deze inauguratie: waarom moest dit zo lang duren? Want deze dag was ook een dag van de overwinning van de minderheidsgroepen op allerlei vlak, een overwinning van de diversiteit. De overwinning van een minderheidsgroep waarop, laten we eerlijk zijn, in de loop der tijden vaak is neergekeken: een vrouw met een andere kleur dan wit. Waarom moest dit zo lang duren? De inauguratie stond dus niet enkel voor hoop, maar ook voor de overwinning van de vrouw. Zou het einde van het patriarchale maatschappij waarin de vrouw haar gelijke rechten verloor, een maatschappij die volgens Rutger Bregman in zijn boek De meeste mensen deugen ingevoerd werd bij het einde van het nomadenbestaan, dan toch aangebroken zijn?
Op een moment dat een nomadenbestaan praktisch onmogelijk wordt gemaakt door corona, zijn er tekenen dat één van de kenmerken van de oude nomadenmaatschappij, namelijk gelijkwaardigheid van de vrouw, terug mogelijk lijkt.
Paars werd in de Romeinse maatschappij gedragen door de hogere klassen. Dat signaal hebben Hillary, Michelle en Kamala toch al gegeven. Meisjes aan de macht van Yasmine is misschien uiteindelijk wel een profetisch lied? De tekst grijp de macht, het tij zal weldra gaan keren uit het liedje is hoopgevend voor alle vrouwen met ambitie, voor alle vrouwen tout court.
Op talent staat geen leeftijd, kleur, geloof of geslacht.
Als laatste alinea, een quote van een andere jonge vrouw die niet in het paars was, maar die indruk maakte door een prachtig gedicht dat ze voordroeg, Amanda Gorman (Amanda betekent dan ook beminnelijk, lieflijk meisje):
‘We gaan niet terug naar wat er was, maar bewegen vooruit naar wat er zal zijn: een land dat gekneusd is, maar één, welwillend maar moedig, woest en vrij.’
Op talent staat geen leeftijd, geen kleur, geen geloof of geen geslacht. Amanda droeg de Belgische kleuren, eventjes dacht ik dat ze het over ons land had (we hebben momenteel immers ook een paarse regering waarin veel vrouwen vertegenwoordigd zijn). De volledige tekst van dit gedicht van Amanda Gorman kan je lezen via deze link . Moet je zeker doen. De tekst kon zo op ons land geschreven zijn. Amanda deed wat Francisus van Sales al zei: ‘probeer niet anders te zijn dan je bent en probeer dat perfect te zijn‘. Een jonge kunstenares die zich toonde zoals ze is.
Haarlaatste woorden zijn een mooie boodschap in deze coronatijd, in deze moeilijke tijd voor iedereen die het somber ziet:
‘Want er is altijd licht, als we maar dapper genoeg zijn om het te zien, als we maar dapper genoeg zijn om het te zijn’.
Als we dapper genoeg zijn om zelfs in deze tijd het goede in de mens te zien, het goede te willen zijn, dan breekt het zonlicht door en krijgen we vleugels. Als je een vrouw bent (mannen mogen natuurlijk ook), trek dan misschien af en toe eens iets paars aan. Al is het maar als statement dat het tijdperk van de vrouw en de diversiteit eraan komt. Dat het licht aan de horizon gloort terwijl de vogels om ons heen hun liedje van hoop schuifelen.
Songtekst Feeling good – Nina Simone
Birds flying high, you know how I feel
Sun in the sky, you know how I feel
Breeze driftin’ on by, you know how I feel
[Refrain]
It’s a new dawn
It’s a new day
It’s a new life for me, yeah
It’s a new dawn
It’s a new day
It’s a new life for me, ooh
And I’m feeling good
[Verse 1]
Fish in the sea, you know how I feel
River running free, you know how I feel
Blossom on the tree, you know how I feel
[Refrain]
It’s a new dawn
It’s a new day
It’s a new life for me
And I’m feeling good
[Verse 2]
Dragonfly out in the sun, you know what I mean, don’t you know?
Butterflies all havin’ fun, you know what I mean
Sleep in peace when day is done, that’s what I mean
And this old world is a new world
And a bold world, for me
Bronnen:
http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/paars https://www.etymonline.com/word/purple
https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/spiritueel/15880-kleuren-en-hun-magische-krachten.html
http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/viool1
Foto: Daniel Cooke via Unsplash
Lees ook:
Verandering hangt in de lucht
Dit is een speciale tijd
Wat verbergt de coronaterminologie?