Kerstverhalen, ze blijven inspireren. Eén van de meest inspirerende kerstverhalen vind ik A christmas carol van Charles Dickens. Bovendien is het een tijdloos verhaal. Je kan het verhaal net zo goed in de huidige tijd situeren: ook onze maatschappij kent armoede, zieke kinderen waarvoor onvoldoende opvangmogelijkheden bestaan (denk maar aan de wachtlijsten voor opvang mindervaliden of jeugd in moeilijkheden), de ‘heilige’ mantra van geld en materieel bezit, enzovoort… Neen, zoveel is de mens helaas niet veranderd.
Het verhaal
Maar hoe gaat dat verhaal weer? Heel het verhaal vertellen zou iets te ver leiden, samengevat gaat het over Ebenezer Scrooge, een oude, verbitterde vrek die enkel geïnteresseerd is in geld, materieel bezit en rijk worden. Op de nacht voor kerstmis krijg hij het bezoek van 3 geesten: de geest van het kerstmisverleden, de geest van het kerstmis van nu en de geest van de kerstmis van de toekomst. Maar eerst komt zijn oude zakenpartner Marley, die 7 jaar voordien gestorven is op bezoek om hem te waarschuwen. Want Marley zwerft al jarenlang rond op de aarde, een zware ketting meesleurend, omdat hij te weinig empathie en naastenliefde getoond heeft tijdens zijn leven. Als Scrooge zijn leven niet betert, zal hij zelf ook rusteloos rondzwerven na zijn dood. Het bezoek van de drie geesten kan Scrooge helpen als hij goed naar hun boodschap luistert. De geest van het kerstmisverleden toont Scrooge zijn eigen verleden, hoe hem dit beïnvloed heeft en gebracht tot waar hij nu is. De geest van het kerstmis van nu toont hem de kerstvieringen bij zijn eigen familie en bij een werknemer van hem, Cratchit die een kreupele zoon Tiny Tim heeft, die wellicht een vroegtijdige door zal sterven. De geest van het kerstmis van de toekomst toont Scrooge hoe de mensen over hem denken als hij zelf gestorven is. Scrooge komt tot inkeer, hij doet een gulle gift aan zijn werknemer Cratchit, kortom hij beter zijn leven.
Wie het volledige verhaal wil lezen (in het Engels), via deze link kan je het volledige verhaal dowloaden: http://www.gutenberg.org/files/46/46-h/46-h.htm
Armoede toen en nu
Dickens was verontwaardigd over de armoede in de maatschappij tengevolge van de industriële revolutie en de manier waarop kinderen werden behandeld. Hoe kinderen behandeld worden, toont immers de kern hoe een maatschappij met mensen omgaat. Zo is het nog altijd. Sommige dingen veranderen helaas niet. Sommige verhalen zijn inderdaad tijdloos, hoe jammer het ook is. In de video hieronder lees je meer over de omstandigheden hoe het verhaal tot stand kwam, met nog eens een samenvatting van het verhaal.
Merry of happy christmas?
Terwijl ik deze tekst typ, vroeg ik me af hoe het komt dat we ‘Merry Christmas’ zeggen en niet ‘happy christmas’, zoals we wel ‘happy new year’ of ‘happy Easter’ zeggen?
“A Merry Christmas and a Happy New Year to You” kwam voor het eerst voor op een kermiskaart in 1843. Maar het zou al veel ouder geweest zijn, namelijk in 1534 schreef Thomas Cromwell al “And this our Lord God send you a merry Christmas and a comfortable, to your heart’s desire”.
1843 was ook het jaar van de publicatie van A Christmas Carol van Dickens. ‘God Rest Ye Merry, Gentlemen‘ was een lied uit 1833 waarnaar Dickens verwees in A Christmas Carol:
“God bless you, merry gentleman!
May nothing you dismay! ”
werd gezongen voor Scrooge, maar Scrooge deed de zangers vluchtten door een slag met een liniaal.
De betekenis van ‘merry’
Dus zegent God enkel de ‘merry’ gentlemen, maar wat is dan de betekenis van ‘merry’. Merry is immers niet hetzelfde als happy: happy is vrolijk, gelukkig, maar ‘merry’ is een innerlijke staat van geluk, van vreugde. Het is intenser, komt van binnenuit. Zoals je het feest van kerstmis ook van binnenuit zou moeten voelen. Etymologisch zou merry, merrie, mery, merie, mirie, myrie, murie, merige, myrige, mirige, myrege afkomstig zijn van het proto-Germaanse murquz dat kortstondig betekent. Kortstondige momenten van innerlijke vreugde en geluk. Net zoals kerstmis niet eeuwig blijft of ons leven een aaneenschakeling is van korte momenten van geluk. Het zijn nog altijd de kleine dingen die het doen.
Zoals een mooi, tijdloos verhaal dat ons er nog eens aan herinnert dat er nog veel werk te doen is om armoede de wereld uit te helpen en kinderen die het niet zo getroffen hebben nog altijd alle hulp kunnen gebruiken. Wellicht had Charles Dickens nooit verwacht dat het verhaal dat hij in 1843 schreef in 2019 nog altijd actueel zou zijn.
bronnen: https://www.phrases.org.uk/meanings/merry-christmas.html https://www.etymologynerd.com/blog/brief-merriment