Eén januari. Nieuwjaar. dat denken wij, maar zo is het niet altijd geweest. In andere tijden was 1 april nieuwjaar, maar sinds de invoering van de gregoriaanse kalender in 1582 is 1 januari nieuwjaar. Je kan het overigens nog zien aan de namen van onze maanden (bijv. september, oktober, november en december of de maanden 7, 8, 9 en 10). Januari van Janus, de Romeins god met twee gezichten. Die kijkt naar het voorbijgaande jaar en naar het toekomstige jaar. De god van begin en het einde, de doorgang. Die deuren sluit en er andere deuren weer opent. Zonder zijn tussenkomst blijven de poorten van de hemel gesloten.
Het verband tussen 1 januari en Maria
Wat mij vanmorgen opviel, ik had er nog nooit op gelet, was dat ook Maria vereerd wordt op 1 januari. Maria kreeg maar haar goddelijke status in 470, dus waarom geen H. Petrus op 1 januari vieren, toch de eerste paus? Merkwaardig, maar ja, ik stel me dan ook nogal snel veel vragen. Wellicht is het zelfs logisch want Maria staat voor vruchtbaarheid. Vandaar dat volgens oud volksgeloof je best een kaarsje brandt bij een Mariabeeld en vraagt naar een vruchtbaar jaar op 1 januari.
Moedergodinnen en moeder aarde
Uiteindelijk verpersoonlijkt Maria alle oude oergodinnen die over heel de wereld vereerd werden: Isis, Ishtar, Cybele, Venus, enz…. Dus moeder aarde. Zonder haar zouden we niet eens in leven zijn. De aarde kan wel een steuntje gebruiken. Dus heb ik dat gedaan en een schietgebedje gepleegd in de kerk van Lissewege opdat moeder aarde een beetje hulp zou krijgen dit jaar. Zeker dit jaar want 2020 is een jaar dat bestaat uit twee keer het cijfer twee. Het cijfer twee: een gestileerde zwaan, de zwaan verwijst naar Maria. Als je een boek wilt uitgeven over enkele maanden met als titel ‘Het mysterie van de zwaan‘, kan een lichtje, een kaarsje op een speciale plaats (natuurlijk Lissewege, waarover later nog meer in een volgende blogpost), helpen om te zorgen voor een vruchtbaar jaar. Dat hoop ik toch.
Onze Lieve Vrouw van Wijnendale
Ook Onze Lieve Vrouw van Wijnendale wordt die dag vereerd als ik op de druivelaar kijk. In Wijnendale (Torhout) kan je nog een Mariakapel bezoeken en ligt er ook een bron (ha, daar zijn de Kelten en hun religie opnieuw, namelijk de verering van godinnen bij een bron). Het zou de plaats geweest zijn waar Maria van Bourgondië gestorven is. Eén van de machtigste hertoginnen die de Lage Landen rijk is geweest. Meer lees je hierover in het boek van Bart Van Loo: De Bourgondiërs. Zelfs haar afscheidslied zou bewaard zijn gebleven, zo belangrijk was ze (de tekst vind je hier). Maria van Bourgondië die begraven ligt in de OLV-kerk van Brugge. En die kerk staat in één lijn met de OLV Bezoeking kerk van Lissewege. Hmm, misschien moet ik toch Wijnendale eens bezoeken.
De traditie van de nieuwjaarsbrief
In dezelfde zestiende eeuw waarbij 1 januari plots Nieuwjaar werd, dook ook de nieuwjaarsbrief op. Een traditie waarbij een kind zijn wensen voor het nieuwe jaar opsomt aan een familielid, waarna het beloond wordt. Je zou deze traditie ook symbolisch kunnen bekijken: het zijn de wensen die een kind het universum, de kosmos instuurt, luidop zegt. Het zegt luidop zijn wensen voor het volgende jaar. Want vergeet niet volgens de wet van de aantrekking: wat je denkt of zegt, daarop kan een reactie volgen vanuit het universum. Gedachten worden werkelijkheid (denk maar aan boeken zoals The Secret, De celestijnse belofte,…) . Nieuwjaarsbrieven zijn vooral een Vlaams gebruik. Misschien waren de Vlamingen in de zestiende eeuw ingewijden in een groter geheim hoe alles in de wereld in elkaar zat? Ik ben schrijver, dus vergeef me mijn wishful thinking dat de Vlamingen in de Middeleeuwen waren ingewijd in verborgen kennis. Laten we de nieuwjaarsbrief zelf ook toepassen, maar heel het jaar door onze wensen herhalen, ze in ons hart ook dagelijks voelen, uitstralen en actie ondernemen: wie weet komen ze uit?
“Er zijn twee manieren om het leven te zien: de eerste is door niet te geloven dat wonderen bestaan, de andere is geloven dat alles een wonder is.”
Albert Einstein