De carnavalsoptochten vieren hoogtij deze dagen. Want we zijn 40 dagen voor Pasen. Carnaval, van oorsprong een heidens feest met als doel de kwade geesten van de winter te verdrijven. De arme bevolking kreeg de sleutel van de stad en nam tijdelijk de macht over. Een feest om te vieren dat een nieuwe vruchtbare periode aanbreekt, een vruchtbaarheidsritueel waarin sterven en leven elkaar opvolgen in de cyclus van de tijd.
Carnaval, een universeel religieus feest
Een universeel religieus feest, want zowel in Babylonië (Marduk), Rome (Saturnaliën), Griekensland (Dionysus) als bij de Germanen (Nerthus) vind je gelijkaardige feesten terug met gelijke kenmerken. Vooral bij de Germanen vind je gelijkenissen: het beeld van de god Frey werd op een schip op wielen (carrus navalis, carnaval) begeleid door een vrolijke stoet personen in diervermomming, en mannen gehuld in vrouwenkleren. Aan boord van het schip vond het huwelijk plaats tussen de god Frey en een priesteres. O ja, had ik al vermeld dat Aalst afkomstig is van het oudgermaanse woord -alha, heiligdom?
Carnaval en het gekkengetal
De periode van carnaval vangt aan op 11 november, de elfde van de elfde. Niet toevallig na de feesten die de Kelten vierden met Samhain of 40 dagen voor kerstmis. Elf noemt men wel eens het gekkengetal omdat het imperfect is, want enkel het getal twaalf is perfect (wat zou Jezus zijn met elf apostelen in plaats van twaalf). Maar wist je dat er ook een verband is met de zwaan? Ja, je hoort me al komen, ik moet toch een beetje reclame maken voor mijn tweede boek Het mysterie van de zwaan. Een zwaan werd vroeger ook een elvit, alvit genoemd en sommige etymologen zijn er het er over eens dat het woord elf of alf (een alf is een kwade geest, een elf meestal een goede geest) er zou van afgeleid zijn.
De carnavalsgroet alaaf
De carnavalsgroet Alaaf, afkomstig uit Keulen (18e eeuw) betekent in het Joods ‘de eerste’.
Zouden de Joden weten dat er een Joods woord wordt gebruikt als groet tijdens carnaval?
Ze zouden er misschien anders tegen aan kijken?
Alhoewel er ook wordt gezegd dat het zou afkomstig kunnen zijn van het Duits dialect ‘all-ab‘: alles aan de kant, uit de weg.
Toch valt het mij op dat alaaf, alvit, alf eenzelfde stam heeft.
Zou de carnavalsgroet dan ook geen groet aan of bescherming tegen de kwade geesten inhouden, want de zwaan (elvit, alvit) stond symbool voor een vervoerder van gestorven zielen? In Brazilië worden tijdens carnaval toch veel pluimen gebruikt door de sambascholen, zoals er in Venetië ook vaak kostuums, hoeden met veren worden gebruikt.
Is dit toeval of ligt de oorsprong toch ergens in een verwijzing naar een vogel?
Carnavalsmaskers
Wat ik zelf altijd grappig vind is dat er een masker wordt opgezet, terwijl het woord persoon van het Latijnse ‘persona‘, persoon, als betekenis masker wilt zeggen. Dus een persoon (of dus een woord dat masker betekent) die een masker op zet? Dat is twee keer masker. Uiteindelijk zetten we allemaal elke dag een masker op als persoon. Welk masker draag jij?
Ach misschien ben ik enkel maar een laaf (in de zestiende eeuw betekende dit woord een dom meisje). O ja, volgend jaar wordt carnaval speciaal: dan valt carnaval op 14 februari, de dag van de liefde, is carnaval dan toch een verwijzing naar de zwaan, het teken van liefde?
Wie meer wilt weten over carnaval:
https://isgeschiedenis.nl/nieuws/oorsprong-van-het-carnaval
https://www.fenvlaanderen.be/carnaval/wat-carnaval